دیابــت شــایعترین بیمــاری غــددی در جهــان و مســئول حــدود 4 میلیــون مــرگ در ســال اســت . بیماری دیابت فقط به عنوان یک بیماری شناخته نمی شود بلکه شامل یکسری از بیماری های متابولیک است که ناشــی از اختــلال در ترشــح انســولین یــا عملکرد انسولین یا هر دو می باشــد و بــا بــالا رفتــن قنــد خــون مشــخص مــی شــود. حفظ وزن طبیعی بدن و پیشگیری از افزایش وزن، ورزش و تحرک فیزیکی کافی، عدم مصرف دخانیات و رژیم غذایی سالم نقش مهمی در کاهش ابتلا به این بیماری دارد.بیشتر اهمیت بیماری دیابت به علت شیوع بالای آن و عوارض متعددی می باشد که متعاقب آن ایجاد می شود. دیابت عوارض عمده ای در اغلب سیستم ها و ارگان های بدن ایجاد می کند و سبب بروز عوارض بیماری می شود که به دنبال آن موجب ناتوانی، از کارافتادگی، هزینه های بالای درمانی و مرگ و میر می شود.
تاثیرات مختلف دیابت روی بدن به شرح زیر
است:
چشم
تحت
کنترل نبودن قند خون، می تواند اثر تخریب کننده ای روی عروق چشم داشته باشد و موجب
تاری دید و نابینایی شود. آب‌مروارید یا کدورت عدسی چشم، یکی از بیماری‌هایی است
که در افراد مبتلا به دیابت بسیار شایع‌تر از افراد عادی است .
مغز
یکی از بخش‌هایی که بر اثر ابتلا به
دیابت و عدم کنترل آن می‌تواند دچار آسیب جدی شود، عروق مغزی است. به دلیل حسایت
بالای این عضو، انسداد عروق مغز موجب بروز سکته های مغزی می گردد و صدمات جبران
ناپذیری در فرد می گردد به طوری که احتمال سکته مغزی در بیماران دیابتی 2 برابر
بیشتر از افراد سالم است.
اعصاب
نوروپاتی دیابتی (
درگیری اعصاب در دیابت) یک عارضه شایع در بیماری دیابت است که طی آن اعصاب محیطی
بدن دچار اختلای در عملکرد می شوند. اعصاب حسی و حرکتی اندامها مخصوصا پا در اثر
قندخون بالا دچار آسیب می شوند که معمولا به صورت بی حسی و گزگز کف پا خود را نشان
می دهد.
پا
عدم
کنترل قندخون و عدم مراقبت صحیح از پاها موجب ایجاد زخم هایی در پا می شود. این
زخم ها می تواند به از کارافتادگی و قطع پاها منجر شود. به‌طور کلی بعد از تصادفات
و تروما، دیابت بیشترین دلیل قطع عضو به‌خصوص پا را در دنیا به‌خود اختصاص داده
است.
کلیه
کلیه ها نیز در صورت بالا بودن قند خون، آسیب دیده و دیالیز را
به دنبال خواهد داشت. در مراحل ابتدایی بیماری، پروتئین در ادرار ظاهر می شود که
در صورت عدم کنترل مناسب قند خون می تواند موجب دیالیز و در نهایت پیوند کلیه
گردد.
قلب
دیابت خطر ابتلا به مشکلات قلبی و
عروقی مختلف، از جمله بیماری عروق کرونر با درد قفسه سینه، حمله قلبی ، سکته مغزی، تنگی سرخرگها و فشار
خون بالا را به طور چشمگیری افزایش می دهد. سکته‌های
قلبی، حدود ۲ تا ۴ برابر در افراد دیابتی شایع‌تر است.
پوست
دیابت از یک سو موجب کاهش تعریق بدن می‌شود
که این نقص موجب کم شدن رطوبت بدن و ترک خوردن پوست و ایجاد عفونت می‌شود. از سوی
دیگر تعریق در اندام‌های خاصی مانند کف دست را افزایش می‌دهد. تعریق زیاد در دست‌ها
موردی است که بسیاری از بیماران از آن شکایت دارند.
چه دیابت نوع یک و یا نوع دو، بسته به اینکه چرا، چه وقت و چه
میزان غذا بخورید بر روي قند خونتان موثر است. نخستین و مؤثرترین شیوه کنترل دیابت ، رعایت رژیم
غذایی و در کنار آن انجام ورز شهایی سبک نظیر پیاده روي است. هدف مهم درمانی در تمام انواع دیابت،
فراهم کردن ابزار لازم جهت دست یافتن به بهترین وضعیت امکان پذیر برای کنترل
گلوکز، چربی و فشار خون با هدف جلوگیری، تاخیر یا مدیرت عوارض این بیماری می باشد.
تمرکز کلی درمان تغذیه ای – پزشکی برای دیابت شیرین نوع 2 شامل کاهش انرژی دریافتی و برای دیابت نوع 1 شامل شمارش کربوهیدارت ها به منظور تنظیم دوزهای انسولین می
باشد.
نوشته کنترل دیابت اولین بار در . پدیدار شد.