ویتامین b12 یکی از ویتامین های ضروری برای بدن است. کمبود این ویتامین می تواند عوارض شدیدی روی بدنتان بر جای بگذارد. عوارض کمبود ویتامین b12 و روش های جبران آن را در بخوانید.
موارد مصرف قرص B۱۲
از این دارو برای کمک به درمان بیماریهای متعددی استفاده میشود. در ادامه این بیماریها را بررسی خواهیم کرد.
۱. درمان بیماری ایمرسلوند-گراسبک با مکمل ویتامین B۱۲
بیماری ایمرسلوند-گراسبک یک بیماری ارثی نادر که با کمبود ویتامین b12 مشخص میشود. تزریق ویتامین B۱۲ به صورت تزریقی به مدت ۱۰ روز و سپس تزریق ماهانه برای درمان این بیماری موثر است.
با خواص ویتامین E در آشنا شوید.
۲. مسمومیت با سیانید
تجویز هیدروکسوکوبالامین (سیانوتیک)، شکل طبیعی ویتامین b۱۲ ، به عنوان یک تزریق احتمالاً برای درمان مسمومیت با سیانید موثر است. این دارو برای درمان مسمومیت با سیانید، توسط سازمان غذا و داروی جهانی تایید شده است. توجه داشته باشید، دارو حتما باید توسط یک دکتر عمومی تجویز شود.
۳. آفت دهان
آفت دهان یک بیماری التهابی است که باعث تاول روی زبان و داخل دهان میشود. به نظر میرسد استفاده از پماد حاوی ویتامین B۱۲ یا مصرف ویتامین b۱۲ زیر زبان به کاهش علائم آفت کمک میکند.
علائم کمبود ویتامین دی را بشناسید.
۴. سطح بالای هموسیستئین در خون (هیپرهموسیستئینمی)
مصرف خوراکی ویتامین B۱۲، همراه با اسید فولیک و گاهی اوقات ویتامین B۶، میتواند سطح هموسیستئین خون را کاهش دهد و از عوارض ناشی از این اختلال جلوگیری کند.
۵. درد عصبی ناشی از زونا
تزریق ویتامین B۱۲ به شکل متیل کوبالامین زیر پوست شش بار در هفته به مدت حداکثر ۴ هفته، درد افراد مبتلا به آسیب عصبی ناشی از زونا را کاهش میدهد. توجه داشته باشید این دارو را نباید سرخود مصرف کنید، قبل از هر کاری با یک دکتر عمومی یا دکتر داروساز مشاوره کنید.
۶. درمان آلزایمر با مکمل ویتامین b12
بسیاری از افراد معتقدند که مصرف ب۱۲ میتواند آلزایمر و یا مشکلات حافظه را در افراد مسن، کاهش دهد. برخی مطالعات نشان میدهد که مصرف ب۱۲ نمیتواند تاثیر زیادی در درمان این بیماری داشته باشد. اما مصرف به اندازه آن ضرری ندارد و ممکن است کمک کننده باشد.
۷. آب مروارید
آب مروارید یک اختلال شایع است که زنان را بیشتر از مردان به خود درگیر میکند. بسیاری از افراد فکر میکنند ویتامین ب۱۲ میتواند آب مروارید را درمان کند. مکمل ویتامین b۱۲ نه تنها تاثیری بر این بیماری ندارد، حتی ممکن است باعث تشدید آن شود.
۸. تاثیر بر اختلالات خواب و بیداری
ویتامین ب۱۲ در سنتز و متابولیسم سروتونین، یک ماده شیمیایی مسئول تنظیم خلق و خو، نقش حیاتی دارد. با بهبود خلق و خو ممکن است اختلالات خواب شما برطرف شوند.
علاوه بر بهبود خواب، ویتامین ب۱۲ میتواند بر درمان افسردگی شما نیز موثر باشد.
۹. درمان پوکی استخوان با ویتامین b۱۲
حفظ سطح کافی ویتامین B۱۲ ممکن است از سلامت استخوان شما حمایت کند. یک مطالعه روی بیش از ۲۵۰۰ بزرگسال نشان داد که افراد مبتلا به کمبود ویتامین B۱۲ نیز تراکم استخوانی کمتر از حد طبیعی داشتند.
استخوانهایی که تراکم مواد معدنی آنها کاهش یافته است میتوانند در طول زمان ظریف و شکننده شوند و منجر به افزایش خطر پوکی استخوان شوند.
توجه داشته باشید که مصرف ویتامین ب۱۲ نمیتواند به تنهایی از پوکی استخوان جلوگیری کند و شما با افزایش سن باید از انواع مولتی ویتامین مختلفی برای جلوگیری از این عارضه استفاده کنید.
۱۰. ویتامین b12 برای بیماری های قلبی و عروقی
محققان قبلا معتقد بودند که ویتامین B-۱۲، هنگامی که با اسید فولیک (ویتامین B-۹) و ویتامین B-۶ ترکیب شود، ممکن است با کاهش سطح یک اسید آمینه در خون (هموسیستئین) از بیماریهای قلب و عروق خونی جلوگیری کند. با این حال، مطالعات نشان میدهد که ترکیب این ویتامینها نمیتواند خطر یا شدت بیماریهای قلبی عروقی و سکته را کاهش دهد.
همانطور که متوجه شدید، در رابطه با مصرف مکملهای ویتامین B۱۲ باورهای غلط زیادی وجود دارد. به همین دلیل شما بدون توصیه متخصص تغذیه یا دکتر عمومی نباید از این دارو مصرف کنید.
نشانه های کمبود ویتامین 12
1. خستگی
اگر B12 کم یا کمبود دارید، احتمالاً احساس خستگی خواهید کرد.سلول های بدن شما برای عملکرد صحیح به B12 نیاز دارند. به این ترتیب، داشتن سطوح ناکافی B12 می تواند تولید طبیعی گلبول های قرمز خون را کاهش دهد، که می تواند تحویل اکسیژن را مختل کند.به طور خاص، کمبود B12 یا فولات می تواند باعث کم خونی مگالوبلاستیک شود. این وضعیت منجر به تشکیل گلبولهای قرمز بزرگ، غیرطبیعی و نابالغ و اختلال در سنتز DNA میشود.وقتی بدن شما گلبول های قرمز سالم کافی برای حمل اکسیژن به بافت ها را نداشته باشد، احتمالاً احساس ضعف و خستگی خواهید کرد.مهم است بدانید که میتوانید خستگی و سایر علائم مرتبط با کمبود B12 را تجربه کنید، حتی زمانی که سطح B12 شما در محدوده یا فقط در حد پایین در نظر گرفته شود.
2. پوست رنگ پریده یا زرد
علامت دیگری که می تواند نشان دهنده کمبود B12 باشد، رنگ پریدگی یا زردی پوست است.مانند بیماری به نام کم خونی فقر آهن، کم خونی مرتبط با کمبود ویتامین b12 ممکن است به دلیل کمبود گلبول های قرمز کاملا بالغ و سالم در بدن، پوست شما را رنگ پریده کند.کمبود ویتامین b12 همچنین می تواند باعث بیماری به نام یرقان شود که باعث می شود پوست و سفیدی چشم شما رنگ زردی به خود بگیرند.این رنگ به دلیل سطوح بالای بیلی روبین ایجاد می شود، یک محصول زائد که وقتی بدن شما گلبول های قرمز را تجزیه می کند ایجاد می شود.
3. سردرد
کمبود و کمبود B12 می تواند منجر به عوارض عصبی از جمله سردرد شود.در واقع، سردرد یکی از شایع ترین علائم گزارش شده مربوط به کمبود B12 در بزرگسالان و کودکان است.برخی از مطالعات نشان داده اند که افرادی که اغلب انواع خاصی از سردردها را تجربه می کنند، به احتمال زیاد سطح B12 پایینی دارند.یک مطالعه در سال 2019 با 140 نفر که نیمی از آنها میگرن را تجربه کردند، نشان داد که سطح B12 خون در شرکت کنندگان مبتلا به میگرن در مقایسه با شرکت کنندگان بدون سابقه میگرن به طور قابل توجهی کمتر بود.این مطالعه همچنین نشان داد که افرادی که بالاترین سطح B12 را داشتند در مقایسه با شرکتکنندگانی که پایینترین سطح B12 را داشتند، 80 درصد کمتر در معرض ابتلا به میگرن بودند.تحقیقات به بررسی اینکه آیا درمان با B12 ممکن است علائم سردرد میگرنی را در برخی افراد بهبود بخشد، ادامه دارد.
4. علائم افسردگی
B12 برای عملکرد صحیح سیستم عصبی مرکزی شما ضروری است و کمبود این ماده مغذی می تواند بر سلامت روان شما تأثیر بگذارد.به طور خاص، کمبود B12 با خطر بیشتر ابتلا به افسردگی مرتبط استداشتن سطوح پایین B12 می تواند باعث افزایش سطح اسید آمینه حاوی گوگرد به نام هموسیستئین شود. به نوبه خود، این ممکن است با افزایش استرس اکسیداتیو، آسیب DNA و مرگ سلولی در بدن به ایجاد افسردگی کمک کند.یک مطالعه در سال 2020 با 132 کودک و نوجوان، 89 نفر مبتلا به افسردگی و 43 نفر بدون افسردگی، نشان داد که شرکت کنندگان مبتلا به افسردگی در مقایسه با افراد بدون افسردگی، سطوح B12 کمتر و سطوح بالاتری از هموسیستئین داشتند.علاوه بر علائم افسردگی، سطوح پایین یا کمبود B12 ممکن است منجر به سایر شرایط روانی، از جمله روان پریشی و اختلالات خلقی شود.
5. مشکلات گوارشی
کمبود B12 همچنین ممکن است باعث اسهال، حالت تهوع، یبوست، نفخ، گاز و سایر علائم گوارشی شود.این مسائل می تواند هم بزرگسالان و هم کودکان را تحت تأثیر قرار دهد.البته به خاطر داشته باشید که بسیاری از این علائم غیراختصاصی هستند و می توانند ناشی از عوامل دیگری باشند. به عنوان مثال، عدم تحمل غذایی، داروها و عفونت ها همگی می توانند منجر به اسهال شوند.
6. مشکل در تمرکز و اختلال ذهنی
از آنجایی که کمبود B12 بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر منفی میگذارد، افراد با سطوح پایین یا کمبود B12 ممکن است احساس مهآلودگی داشته باشند و در تمرکز و تکمیل وظایف مشکل داشته باشند.افراد مسن به ویژه در معرض خطر این عوارض جانبی هستند زیرا خطر کمبود B12 با افزایش سن افزایش می یابد.در واقع، بسیاری از مطالعات سطوح پایین B12 را با بدتر شدن عملکرد ذهنی در بزرگسالان مسنتر مرتبط کردهاند.خوشبختانه، مطالعات نشان می دهد که اختلالات ذهنی مربوط به سطوح پایین B12 می تواند با درمان B12 بهبود یابد.به عنوان مثال، یک مطالعه در سال 2020 به 202 نفر با اختلالات ذهنی خفیف و سطوح پایین یا پایین B12 و سطوح هموسیستئین بالا B12 درمان جایگزین به مدت 3 ماه انجام داد.پس از درمان، 84٪ از شرکت کنندگان بهبود قابل توجهی در علائم، مانند تمرکز ضعیف، کاهش حافظه، و فراموشی گزارش کردند.
7. درد و التهاب دهان و زبان
گلوسیت یک اصطلاح پزشکی است که به زبان ملتهب، قرمز و دردناک اشاره دارد. این می تواند ناشی از کمبود B12 باشد.در افراد مبتلا به این کمبود، گلوسیت می تواند همراه با استوماتیت ظاهر شود که با زخم و التهاب در دهان مشخص می شود.اگرچه گلوسیت و استوماتیت در افراد مبتلا به کم خونی ناشی از کمبود B12 شایع است، اما می توانند بدون کم خونی نیز رخ دهند و می توانند نشانه ای از کمبود اولیه B12 باشند.همانطور که گفته شد، گلوسیت همچنین می تواند ناشی از کمبود سایر مواد مغذی مانند فولات، ریبوفلاوین (B2) و نیاسین (B3) باشد.
8. پارستزی در دست و پا
پارستزی یک اصطلاح پزشکی است که به احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن در نواحی خاصی از بدن مانند دست ها و پاها اشاره دارد.بسیاری از بزرگسالان و کودکانی که کمبود B12 دارند، پارستزی را گزارش میکنند.متأسفانه، این علامت کمبود B12 با علائم مربوط به نوروپاتی دیابتی همپوشانی دارد – آسیب عصبی ناشی از قند خون بالا که می تواند باعث درد و بی حسی در اندام ها شود.افراد مبتلا به دیابت که متفورمین مصرف می کنند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کمبود B12 هستند، زیرا این دارو می تواند جذب ویتامین B12 را در بدن کاهش دهد.بنابراین، کمبود B12 می تواند به اشتباه به عنوان نوروپاتی محیطی در افراد مبتلا به دیابت تشخیص داده شود.در نتیجه، بسیاری از کارشناسان توصیه می کنند افرادی که به طور منظم متفورمین مصرف می کنند، از نظر کمبود ویتامین B12 غربالگری شوند.
دوز مصرفی مکمل ویتامین b12
تعیین دقیق دوز مصرفی ویتامین B۱۲ به عهده متخصص عمومی یا دکتر تغذیه شما است، اما به طور کلی دوز معمول مصرف به شرح زیر است.
۱. دوز مصرفی ب۱۲ برای بزرگسالان
- ۱۰۰ میکروگرم در روز
- ۲۵۰ میکروگرم در روز
- ۵۰۰ میکروگرم در روز
- ۱۰۰۰ میکروگرم در روز
۲. دوز مصرفی ویتامین b12 برای کودکان
- ۱۰۰ میکروگرم در روز
- ۲۵۰ میکروگرم در روز
- دوزهای بالاتر باید توسط پزشک تجویز شود.
۳. دوز مصرفی B۱۲ برای زنان باردار
زنان در دوران بارداری به مکملهای ضروری متعددی نیاز دارند که ویتامین ب۱۲ یکی از آنها است. سطوح پایین این ویتامین در مادر با نقایص مادرزادی در نوزادان مرتبط است. علاوه بر این، یک بررسی سیستماتیک بزرگ نشان داد که کمبود B۱۲ با خطر بیشتر تولد زودرس و وزن کم هنگام تولد در نوزادان همراه است. بنابراین، مقدار طبیعی ویتامین ب۱۲ مورد نیاز مادران باردار ۲.۶ میکروگرم در روز است که میتوانند آن را از رژیم غذایی دریافت کنند یا مکمل قرص b۱۲ را باید مصرف کنند. مقدار دوز مکمل این دارو باید توسط پزشک تعیین شود.
۴. دوز مصرفی ویتامین ب۱۲ در افراد مبتلا به کم خونی خطرناک
دوز کودکان و بزرگسالان مبتلا به کم خونی خطرناک با یکدیگر متفاوت است.
بزرگسالان
- توصیه سازنده: ۱۰۰ میکروگرم به صورت عضلانی یا زیر پوستی یک بار در روز به مدت ۶-۷ روز، سپس یک روز در میان برای ۷ دوز. مکمل ویتامین ب۱۲ برای این بیماری بیشتر به صورت تزریقی تجویز میشود.
- اسپری بینی: ۵۰۰ میکروگرم (۱ اسپری در ۱ سوراخ بینی ) در هفته. اگر بیمار غذای گرم مصرف میکند، اسپری باید ۱ ساعت قبل یا بعد از غذا مصرف شود.
اطفال
۵۰-۳۰ میکروگرم به صورت عضلانی یا زیر پوستی یک بار در روز به مدت ۲ هفته یا بیشتر. این دارو باید تا زمانی که به دوز کلی ۱۰۰۰ میکروگرم تا ۵۰۰۰ میکروگرم برسد، مصرف شود.
توجه داشته باشید به هیچ وجه بدون مشاوره با یک داروساز از این دارو مصرف نکنید. در ادامه عوارض مصرف اشتباه این دارو را بررسی خواهیم کرد.
میزان روزانه ویتامین B۱۲ مورد نیاز بدن چقدر است ؟
اگر قصد تامین این ویتامین را از طریق رژیم غذایی دارید، باید حد معمول مصرف ب۱۲ را بدانید. به طور کلی هر فرد با توجه به شرایط و سن خود باید به صورت زیر ویتامین b۱۲ را مصرف کند.
- نوزادان ۰-۶ ماه: ۰.۴ میکروگرم در روز
- نوزادان ۷-۱۲ ماه: ۰.۵ میکروگرم در روز
- خردسالان ۱-۳ سال: ۰.۹ میکروگرم در روز
- کودکان ۴-۸ سال: ۱.۲ میکروگرم در روز
- کودکان ۹-۱۳ سال: ۱.۸ میکروگرم در روز
- نوجوانان بالای ۱۴ سال: ۲.۴ میکروگرم در روز
- بزرگسالان بالای ۱۹ سال: ۲.۴ میکروگرم در روز
- زنان باردار: ۲.۶ میکروگرم در روز
- زنان شیرده: ۲.۸ میکروگرم در روز.
عوارض جانبی قرص b۱۲
عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:
- درد مفاصل
- سرگیجه
- سردرد
- علائم سرماخوردگی
- واکنش آلرژیک شدید
- تورم پوست
- نارسایی احتقانی قلب
- بیماری عروق محیطی
- وجود مایع در ریهها
- اسهال
- سوء هاضمه
- گلبولهای قرمز اضافی
- گلو درد
- بینی گرفته
- التهاب زبان
- بی حسی
- خارش
- تورم
- گرفتگی عضلات
- سطح پایین پتاسیم خون
- ضربان قلب نامنظم.
هشدارها و موارد منع مصرف قرص ب۱۲
ویتامین B۱۲ میتواند برخی از مشکلات سلامتی جدی ایجاد کند. این خطر ممکن است برای گروه های خاصی حتی بیشتر باشد. در ادامه برخی از این خطرات را بررسی خواهیم کرد.
۱. خطر سطوح پایین پتاسیم و تعداد پلاکت بالا
استفاده از دوزهای بالای ویتامین B۱۲ برای درمان کم خونی میتواند منجر به سطوح پایین پتاسیم و یا تعداد پلاکت بالا در خون شود. سطوح پایین پتاسیم شدید میتواند باعث مشکلات قلبی تهدید کننده زندگی شود و تعداد بالای پلاکتها میتواند منجر به مشکلات لخته شدن بیش از حد خون شود. پزشک شما ممکن است به طور منظم در طول درمان، آزمایش خون شما را برای نظارت بر این عارضه جانبی بررسی کند.
۲. کم خونی به دلیل سطوح پایین اسید فولیک
کم خونی میتواند به دلایل مختلف از جمله سطوح پایین اسید فولیک ایجاد شود. ویتامین b۱۲ میتواند تشخیص کم خونی ناشی از سطوح پایین اسید فولیک را دشوار کند. این ویتامین جایگزینی برای اسید فولیک نیست. به همین دلیل مصرف آن نمیتواند مشکل کم خونی شما را جبران کند و ممکن است همچنان شما کم خون باقی بمانید.
۳. خطر آسیب عصبی چشم
اگر به بیماری لبر، یک بیماری نادر اعصاب چشم مبتلا هستید، مصرف ویتامین B۱۲ (سیانوکوبالامین) میتواند منجر به آسیب شدید چشم شود. قبل از شروع مصرف ویتامین b۱۲ یا هر مکمل ویتامین B کمپلکس با پزشک خود صحبت کنید.
۴. سرطانهای مغز استخوان و خون
سطوح پایین ویتامین B۱۲ میتواند علائم پلی سیتمی ورا، یک سرطان نادر مغز استخوان که منجر به تولید بیش از حد گلبولهای قرمز خون میشود را پنهان کند. مصرف ویتامین ب۱۲ میتواند علائم پلی سیتمی ورا را آشکار کند. اگر علائمی مانند خارش بعد از حمام یا دوش آب گرم، مشکلات عصبی یا احساس سوزن سوزن شدن در دست ها و پاها، یا احساس پری یا نفخ در سمت چپ شکم خود را تجربه کردید، به متخصص عمومی مراجعه کنید.
۵. سندرم گسپینگ در نوزادان نارس
فرم تزریقی ویتامین B۱۲ حاوی بنزیل الکل، یک نگهدارنده رایج است. بنزیل الکل میتواند برای نوزادان نارس بسیار خطرناک باشد. اگر در مورد ایمنی این دارو سوالی دارید با یک دکتر داروساز تماس بگیرید.
۶. سطوح بالای آلومینیوم
نوع تزریقی ویتامین B۱۲ حاوی مقادیر کمی آلومینیوم است. مشکلات کلیوی میتواند باعث تجمع آلومینیوم در بدن شود که میتواند منجر به مشکلاتی در مغز و استخوان شود. نوزادان نارس نیز ممکن است این مشکل را داشته باشند زیرا کلیههای آنها در سنین پایین به خوبی کار نمیکند و همچنین ممکن است مقداری آلومینیوم از سایر تزریقات الکترولیت دریافت کنند. اگر شما یا فرزندتان عملکرد کلیه ضعیفی دارید، پزشک باید این عارضه جانبی را تحت نظر داشته باشد.
۷. واکنش آلرژیک شدید
به ندرت، تزریق ویتامین B۱۲ میتواند باعث واکنشهای آلرژیک شدید و حتی مرگ شود. اگر هرگز هیچ شکلی از B۱۲ مصرف نکردهاید، پزشک ممکن است مقدار کمی از دارو را زیر پوست شما تزریق کند تا مطمئن شود که با دوز کامل تزریق ویتامین B۱۲ یا اسپری بینی، واکنش آلرژیک نشان نمیدهید.
تداخلات دارویی قرص b۱۲
مصرف سیانوکوبالامین معمولاً همراه با سایر داروها از جمله مسکنها بی خطر است. برخی از داروها ممکن است میزان سیانوکوبالامین جذب شده از قر ها یا غذایی که میخورید را کاهش دهند. این معمولاً تأثیر قابل توجهی نخواهد داشت. با این حال، طبق گفته NHS، ویتامین ب۱۲ میتواند با داروهای زیر تداخل داشته باشد:
- متفورمین برای دیابت
- آنتی اسیدها مانند گاویسکون
- مسدود کننده های H۲ مانند رانیتیدین، سایمتیدین، فاموتیدین، نیزاتیدین
- مهارکنندههای پمپ پروتون (PPIs) مانند لانزوپرازول، امپرازول، پنتوپرازول یا رابپرازول
- آنتی بیوتیکهایی مانند کلرامفنیکل و نئومایسین
- داروهای ضد بارداری خوراکی مانند قرصهای ترکیبی
درخصوص مصرف داروهای تقویتی مانند آمپول تقویتی نوروبیون با پزشک متخصص مشورت کنید.
شرایط بهینه نگهداری قرصهای ب۱۲ چیست؟
شما باید مکملهای b۱۲ را در دمای اتاق (۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد) و دور از دسترس اطفال نگهداری کنید. این دارو نباید در معرض نور و گرما قرار گیرد.
اگر یک دوز قرص ب۱۲ را فراموش کردم، باید چه کار کنم ؟
اگر یک نوبت را فراموش کردید، در اسرع وقت آن را مصرف کنید. اگر تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده است، فقط آن دوز را مصرف کنید. از مصرف دو دوز در یک زمان خودداری کنید.
برای رفع کمبود ویتامین ب ۱۲ چه غذاهایی بخورم ؟
تعیین رژیم غذایی متناسب با شما به عهده متخصص تغذیه است، اما به طور کلی شما میتوانید ویتامین b۱۲ را از غذاهای زیر تامین کنید:
- جگر و کلیه بره، گاو و گوساله
- ماهی ساردین
- گوشت گاو
- غلات
- ماهی تن
- ماهی قزل آلا
- شیر و لبنیات
- تخم مرغ
آیا این مفید بود؟
Thanks for your feedback!