سندروم روده تحریک پذیر را در خانه درمان کنید !

سندروم روده تحریک پذیر چیست؟ سندروم روده تحریک پذیر یکی از بیماری های شایع روده ای می باشد که می تواند باعث یبوست یا اسهال در افراد شود. ابتدا باید علائم این بیماری را بشناسید و سپس به کمک روش های خانگی که در اختیارتان قرار داده است سندروم روده تحریک پذیر را درمان کنید.

سندروم روده تحریک پذیر چیست ؟

سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS) یک اختلال شایع در دستگاه گوارش است که تأثیرات مختلفی بر روی روده می گذارد و علائمی نظیر درد شکم، تورم شکم، تغییرات در فرم مدفوع، دل‌خوردگی، عصبانیت و مشکلات گوارشی دیگر دارد. افراد مبتلا به IBS ممکن است با سختی‌های زیادی در زندگی روزمره‌شان مواجه شوند، زیرا این عارضه می‌تواند به طور قابل ملاحظه‌ ای روی کیفیت زندگی تأثیر بگذارد.

علائم اصلی سندروم روده تحریک‌پذیر

• درد یا ناراحتی در منطقه شکمی، که معمولاً برای تسکین این دردها عیبی در سازمان گوارش پیدا نمی‌شود
• تغییر در فرم مدفوع، از اسهال به یبوست و برعکس
• تورم شکم و احساس پربندی در شکم
• احساس نیاز مکرر به تخلیه مدفوع
• سفتی و تندی مدفوع
• تشدید علائم با استرس یا موقعیت‌های خاص

عوامل مؤثر بر سندروم روده تحریک‌پذیر

• تغذیه نامناسب یا حساسیت به مواد خاص مانند لاکتوز یا گلوتن
• عوامل روانی مانند استرس، اضطراب یا افسردگی
• تغییرات در باکتری‌های دستگاه گوارش
• عوامل ژنتیکی
• عفونت‌های میکروبی در روده

مدیریت سندروم روده تحریک‌پذیر

• تغییرات در رژیم غذایی مانند افزایش مصرف فیبر و کاهش مصرف مواد محرک مانند قهوه یا الکل
• مدیریت استرس و استفاده از روش‌های آرامش‌بخش مانند تمرین های تنفسی یا مدیتیشن
• داروهای تجویز شده توسط پزشک
• بهره‌گیری از روش‌های ترکیبی از روان‌درمانی و مداخله‌های فیزیکی

اگر شما یا کسی که می‌شناسید احساس می‌کنید که ممکن است با سندروم روده تحریک‌پذیر مبتلا باشید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا نظر درمانی و مناسب برای موارد خاص شما ارائه شود.

غذاهای مضر برای مبتلایان به روده تحریک پذیر

مواردی که به طور معمول برای بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) مضر هستند شامل:

غذاهاهی پر فیبر

مصرف غذاهایی که حاوی فیبر بالا هستند ممکن است برای بعضی از افراد با IBS منجر به تحریک روده شود. غذاهایی شامل حبوبات، سبزیجات خام، میوه‌ های خوراکی و غلات از این دسته مواد غذایی هستند.

غذا های چرب و سنگین

مصرف زیاد غذا های چرب، چربی و غذا های سنگین ممکن است علائم IBS را تشدید کند. این شامل غذا های پرچرب مانند پیتزا، فست فود ها و خوراکی‌های حاوی چربی و خورشت های پرچرب می‌شود.

مصرف زیاد کافئین

موادی مانند کافئین، الکل، مشروبات گازدار، قهوه، شکلات و تنباکو ممکن است برای برخی افراد با IBS منجر به تحریک روده شود و علائم آنها را تشدید کند.

محصولات لبنی

برخی از افراد با IBS ممکن است نسبت به محصولات لبنی حساسیت داشته باشند. از جمله محصولاتی که احتمالاً مشکل‌ساز هستند، شیر، پنیر، ماست و محصولات لبنی دیگر می‌باشند.

غذا های پر ادویه

مصرف غذا های حاوی ادویه‌ های قوی ممکن است برای برخی از افراد با IBS علائم نامطلوبی ایجاد کند. ادویه‌ هایی مانند فلفل قرمز، فلفل سیاه، فلفل دلمه، فلفل چیپوتل و زردچوبه از این دسته مواد هستند.

با این حال، مهم است که هر فرد به صورت شخصی برنامه غذایی خود را تنظیم کند و ممکن است برای هر فرد با IBS متفاوت باشد. در صورت شدت علائم یا نگرانی‌ های جدی، مهم است که با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.

غذا های مناسب برای مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر

افرادی که از سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) رنج می‌برند، مصرف غذا هایی که می‌تواند به بهبود علائم آنها کمک کند، اهمیت زیادی دارد. مواردی که معمولاً برای افراد با IBS مناسب هستند شامل:

فیبر قابل حل

مصرف فیبر قابل حل می‌تواند به تنظیم روند گوارش و بهبود علایم IBS کمک کند. غلات کامل، میوه‌های مانند توت و هلو، سبزیجات مانند هویج و اسفناج، و لوبیاها مثل عدس و نخود فرنگی، منابع خوبی از فیبر قابل حل هستند.

پروبیوتیک‌ ها

مصرف موادی حاوی پروبیوتیک، که میکروارگانیسم‌های مفید برای گوارش را فراهم می‌کنند، ممکن است به بهبود تعادل بیوم خودکار در روده کمک کند. مثال‌هایی از منابع پروبیوتیک‌ها شامل ماست probiotic، کمپوت، کیفیر و ترشیجات مخصوص.

مواد غذایی آرام‌ بخش

برخی از مواد غذایی می‌توانند به آرامی تحریک روده را کاهش دهند و به کنترل علائم IBS کمک کنند. مثال‌ هایی از این نوع مواد شامل نعناع، زنجبیل، چای آویشن، و چای زیره سیاه می‌شوند.

مدیریت سطح استرس

اینکه چگونه با استرس و اضطراب خود مقابله می‌ کنید می‌تواند تأثیر زیادی بر علائم IBS داشته باشد. تمرین‌ های تنفسی، مدیتیشن، و ورزش می‌توانند به کنترل استرس کمک کنند.

پرهیز از مواد محرک روده

مصرف موادی مانند کافئین، الکل، و غذاهای چرب و سنگین را به حداقل برسانید تا به تهیه علائم IBS دامن زنید.

با این حال، هر فرد ممکن است به انواع مواد غذایی به زمان خود حساسیت داشته باشد، بنابراین تنظیم رژیم غذایی خود را با مشاوره پزشک یا تغذیه‌ای تنظیم کنید.

انواع روش‌ های درمان سندرم روده تحریک پذیر

هیچ درمان قطعی برای سندرم روده تحریک پذیر وجود ندارد. با این حال، اگر فرد مبتلا از محرک‌ ها اجتناب کنند، رژیم غذایی خود را تنظیم کنند و توصیه‌ های پزشک خود را دنبال کنند، می‌تواند به طور قابل توجهی خطر عود و ناراحتی را کاهش دهند. در مراحل اولیه درمان معمولا دکتر گوارش و کبد بالغین موارد زیر را توصیه می‌کند:

• از مصرف غذاهایی که علائم شما را تحریک می‌کنند اجتناب کنید.
• غذاهای پر فیبر بخورید.
• به مقدار زیاد مایعات بنوشید.
• به طور منظم ورزش کنید.
• به اندازه کافی بخوابید.
• اگر مدام نفخ یا دفع گاز روده دارید، از مصرف نوشیدنی‌های گازدار و الکلی و غذاهای خاصی که ممکن است منجر به افزایش گاز شوند، اجتناب کنید.

تحقیقات نشان می‌ دهند که برخی از بیماران، در صورت قطع مصرف گلوتن (موجود در گندم و جو)، علائم اسهال آن‌ ها بهبود می‌ یابد. برخی دیگر به کربوهیدرات‌ های خاصی مانند فروکتوز، فروکتان ها، لاکتوز و غیره که در برخی از غلات، سبزیجات، میوه‌ها و محصولات لبنی یافت می‌شوند، حساس هستند. به‌ همین‌ دلیل است که باید با آزمون و خطا غذا های محرک را شناسایی کرد.

روش های خانگی برای درمان سندروم روده تحریک پذیر

برای درمان سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، می‌توانید از روش‌های گیاهی زیر استفاده کنید:

نعناع

گیاه نعناع می‌ تواند به تسکین علائم گوارشی کمک کنند. می‌ توانید از نعناع تازه یا چای نعناع استفاده کنید.

زنجبیل

زنجبیل خواص ضد التهابی دارد و می‌ تواند در کاهش التهاب و تسکین علائم مربوط به IBS موثر باشد. می‌ توانید زنجبیل تازه به غذا های خود اضافه کنید یا چای زنجبیل مصرف کنید.

رازیانه

رازیانه دارای اثر ضد التهابی و ضد اسپاسمی است که می‌ تواند به کاهش درد معده و روده کمک کند. می‌ توانید از بذر های رازیانه به عنوان ادویه در غذا ها استفاده کنید.

استفاده از چای‌ های گیاهی

مصرف چای‌های گیاهی مانند آویشن، گلاب، یا گل ختن می‌تواند به تسکین علائم گوارشی کمک کند و وضعیت روده را بهبود بخشد.

دمنوش بابونه درمان سندرم روده تحریک پذیر

بابونه گیاهی با خاصیت گرم و خشک است که درمان بسیار موثر و آرامشبخش برای سیستم عصبی است. همچنین بابونه می‌تواند به سلامت دستگاه گوارش کمک کند و از تشکیل گاز و نفخ جلوگیری کند. دمنوش بابونه عطر و طعم خوبی دارد اما درصورتی که طعم آن باب میل شما نبود می‌توانید آن را با نعنا ترکیب کنید.

برای آماده کردن دمنوش بابونه باید چند قاشق چایخوری بابونه خشک را داخل قوری بریزید. روی حرارت غیر مستقیم آن را دم کنید.

دمنوش چای سبز

چای سبز خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و می‌تواند با بالابردن میزان ادرار مواد زائد بدن را دفع کند. به این ترتیب با مصرف روزانه‌ی چای سبز می‌توان علاوه بر تقویت دستگاه گوارش مشکلات و اسپاسم‌های گوارشی را درمان نمود.

چای دارچین برای سندروم روده تحریک پذیر

دم کردن دارچین و نوشیدن آن علاوه بر این‌که به دلیل کالری کم موجب چاقی نمی‌شود می‌تواند اختلالات گوارشی و نفخ و دل پیچه را درمان کند. تهیه‌ی آن مانند انواع دمنوش‌های دیگر است و باید مقداری چوب دارچین خشک را داخل قوری بریزید و دم کنید. درصورتی‌که استفاده‌ی بیش از اندازه از چای دارچین موجب یبوست شود باید مصرف آن را قطع کنید.

زردجوبه

زردجوبه درمان قطعی روده تحریک پذیر با طب سنتی است که می‌تواند علائم سندرم را کنترل کند. در کشور ما زردجوبه به طور سنتی در پخت و پز غذاها استفاده می‌شود. زردجوبه نقش مهمی در هضم غذا و کنترل نفخ دارد.

خواص زردجوبه به دلیل وجود ماده‌ای به نام کورکومین است که موجب ایجاد خاصیت آنتی اکسیدانی و بهبود اختلالات گوارشی شده است. در واقع کورکومین با مسدود کردن کانال کلسیم موجب بالا رفتن اثربخشی می‌شود.

گیاهان دارویی دیگر

گیاهانی مانند آلوئه ورا، آووکادو، و گل رزماری نیز ممکن است در کاهش التهاب و تسکین علائم مرتبط با IBS مفید باشند.

مزایای درمان سندرم روده تحریک پذیر با طب سنتی چیست ؟

استفاده از شیوه‌های طب سنتی برای درمان روده تحریک پذیر مزایایی دارد که بهتر است به آن‌ها توجه کنیم.

• شیوه‌های طب سنتی و استفاده از گیاهان دارویی برای درمان روده تحریک پذیر آسان است.
• برای افرادی که هزینه‌ی درمان اهمیت دارد استفاده از شیوه‌های طب سنتی بسیار مناسب است. چون این شیوه‌ها ارزان هستند و هزینه‌ی زیادی به فرد تحمیل نمی‌کند.
• داروهای گیاهی برای درمان سندرم تحریک پذیر در دسترس هستند و تهیه‌ی آن‌ها سخت نیست.
• محدودیتی در استفاده از داروی گیاهی برای درمان روده تحریک پذیر وجود ندارد و همه‌ی افراد می‌توانند از آن استفاده کنند. فقط خانم‌های باردار یا کسانی که حساسیت به داروی گیاهی داشته باشند باید در مورد مصرف آن احتیاط کنند.

چه دارو هایی به درمان سندرم روده تحریک پذیر کمک می کنند ؟

اگر علائم شما با درمان های خانگی مانند تغییر سبک زندگی یا رژیم غذایی بهبود نیابد ممکن است نیاز به درمان دارویی داشته باشید. واکنش بیماران مختلف به یک دارو یکسان نیست بنابراین برای مصرف دارو باید حتما به پزشک مراجعه کنید.

برای جلوگیری از بروز تداخلات دارویی مصرف فعلی هر گونه دارو مانند دارو های گیاهی یا داروهای بودن نسخه (OTC) را به پزشک اطلاع دهید.

دقت کنید که برخی داروها برای درمان تمام علائم سندرم روده تحریک پذیر مورد استفاده قرار می گیرند اما سایر دارو برای درمان علائم خاصی مصرف می شوند. دارو های مورد استفاده برای درمان IBS شامل موارد زیر می شوند:

• داروهایی برای کنترل اسپاسم عضلانی
• داروهای ضد یبوست
• داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای برای کمک به کاهش درد
• آنتی بیوتیک ها

کالج آمریکایی گاستروانترولوژی ( ACG) برای بیمارانی که علامت اصلی آنها یبوست است مصرف دو داروی خاص را توصیه می کند:

• لیناکلوتید
• لوبیپروستون

راه های جلوگیری از سندروم روده تحریک پذیر

برای جلوگیری از سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) و کاهش احتمال تظاهر آن، می‌توانید به راه‌های زیر توجه کنید:

1. تغذیه سالم: تغذیه مناسب و متوازن با فیبر غذایی به میزان کافی می‌تواند به سلامت روده کمک کند. مصرف میوه، سبزیجات، غلات کامل و منابع پروبیوتیک مهم است.

2. مدیریت استرس: استرس و اضطراب می‌ توانند علائم IBS را تشدید کنند. از تمرین‌ های مدیتیشن، یوگا، دنبال کردن روش‌ های تنفسی و تکنیک‌ های آرام‌ بخش استفاده کنید.

3. تغییر در الگوی زندگی: به تنظیم الگوی زندگی خود توجه کنید با استراحت کافی، ورزش منظم، و داشتن روزمره‌ ای منظم.

4. مدیریت وزن: حفظ وزن نرمال و فعالیت بدنی منظم می‌ تواند به کاهش عوارض IBS کمک کند.

5. اجتناب از مواد تحریکی: اجتناب از موادی مانند کافئین، الکل، محصولات لبنی، غذاهای چرب و چندین جز خاص می‌ تواند به بهبود علائم IBS کمک کند.

6. مشاوره با پزشک: در صورت داشتن علایم مشخص یا نیاز به راهنمایی در مورد رژیم غذایی یا درمان‌ های موجود، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

همه این راه‌ ها می‌ توانند به پیشگیری از IBS و کاهش علائم آن کمک کنند و برای حفظ سلامتی روده‌ های شما مفید باشند.

تشخیص IBS

معمولا پزشک برای تشخیص بیماری علائم شما را بررسی می کند. همچنین ممکن است از شما بخواهد برای رد سایر علل احتمالی موارد زیر را در نظر بگیرید:

تشخیص سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) معمولاً بر اساس نشانه‌ ها، تاریخ پزشکی، و آزمایش‌ های تشخیصی صورت می‌ پذیرد. روش‌ هایی که می‌ توانند به تشخیص IBS کمک کنند عبارتند از:

تاریخچه پزشکی

پزشک ممکن است به شما سوالاتی درباره الگوی علائم گوارشی، تغذیه، استرس، و عوامل دیگر بپرسد تا به تشخیص دقیق‌ تر برسد.

آزمایش‌ های خون و مدفوع

آزمایش خون و مدفوع می‌ تواند برای بررسی نشانه‌ های التهاب یا عفونت در روده و سایر عوامل مفید باشد.

تصویربرداری

ممکن است پزشک بخواهد از تصاویری مانند MRI، CT اسکن، یا سونوگرافی برای بررسی وضعیت روده استفاده کند.

کولونوسکوپی

آزمون‌ های تشخیصی دیگری مانند کولونوسکوپی ممکن است به پزشک کمک کنند تا به یک تشخیص دقیق تر برسد.

تشخیص صحیح IBS مهم است تا بتوان برنامه درمانی مناسب را برای کنترل علائم شما طراحی کرد. بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا روش‌ های تشخیصی مناسب برای شما تعیین شود و به درمان بهتر و موثر تری دست پیدا کنید.

معمولا پزشک فقط در صورت مشکوک بودن  به ابتلا به کولیت، بیماری التهابی روده یا سرطان، کولونوسکوپی را تجویز می کند.

سخن پایانی

در این مطلب از به طور کامل درباره ی بیماری سندروم روده تحریک پذیر توضیح داده دادیم. این بیماری در برخی افراد مشاهده می‌شود و باعث بروز علائم گوناگون مثل یبوست، اسهال، درد شدید شکم و مواردی مانند این می شود. علائم خفیف بیماری قابل تحمل هستند. اما علائم شدید آن ممکن است آزاردهنده باشند و شما را مجبور کنند تا به پزشک مراجعه کنید.

عوامل مختلفی بر بروز این سندروم موثر هستند. برخی از مهم‌ترین عوامل شامل مسائل ژنتیکی، رژیم غذایی نامناسب و مواردی مانند این هستند. از نظر بسیاری از متخصصان تغذیه، می‌توان با مدیریت رژیم غذایی به بهبود بیماری کمک کرد.